https://npo.nl/start/video/npo-doc-de-verkrotte-droom
De verkrotte droom
Do 1 mei•1u 2m•
Wat als je huis geen thuis meer is, maar een bureaucratische nachtmerrie? De bewoners in de Amsterdamse Van der Pekbuurt vechten voor een eerlijke en duurzame renovatie van hun geliefde arbeiderswijk. De huizen piepen en kraken, schimmel tiert welig en het is voor de bewoners bij achterstallig onderhoud nauwelijks mogelijk om iets gedaan te krijgen. Kostenbesparingen krijgen voorrang, waardoor de renovatieplannen steeds verder worden uitgekleed. Lukt het de Van der Pekkers om een eerlijke en duurzame renovatie af te dwingen?
De Van der Pekbuurt in Noord is ‘een verkrotte droom’ volgens de documentaire van de tweelingzussen Femke en Ilse van Velzen, die donderdag op NPO2 wordt uitgezonden. Kwetsbare huurders worden van het kastje naar de muur gestuurd.
Amsterdam moet zich schamen!” roept een bewoner van de Van der Pekbuurt door de bioscoopzaal in filmhuis FC Hyena. Met pijn in zijn buik heeft hij zojuist in de documentaire De verkrotte droom gezien hoe de huurders in zijn buurt in Amsterdam-Noord erbij zitten. Zijn voor een kapitaal van Ymere overgenomen koopwoning is pico bello, zegt hij, en een wereld van verschil met de schimmelproblemen, tocht en lekkages bij de huurders van de woningcorporatie.
Regisseur Femke van Velzen (44) verhuisde zeven jaar geleden naar de buurt en ook zij herkent het wrange contrast met de huurwoningen. Haar koopappartement is compleet gerenoveerd met een nieuwe fundering, een nieuwe trap en goede isolatie. “Dus het kan gewoon.”
Met haar tweelingzus Ilse maakte ze een documentaire over de Van der Pekbuurt en die wordt donderdag uitgezonden op NPO2. De zussen produceren en regisseren al sinds 2002 documentaires en het aankaarten van onrecht is daarbij hun motor, zeggen ze. Maar waar ze eerder vooral filmden in Afrika, vonden ze hun brandstof dit keer dicht bij huis in Amsterdam-Noord. “Als huurder ben je een speelbal en mag je blij zijn dat je een woning hebt.”
Slechte cijfers op school
Hun film begint met prachtige dronebeelden van het ruim honderd jaar oude tuindorp. De buurt was de droom van architect Jan Ernst Van der Pek (1865-1919) en zijn vrouw, de sociaal bewogen volkshuisvestingspionier Louise Went (1865-1951), die in de film wordt opgevoerd als verteller van het verhaal over de buurt. En over de achterliggende idealen, waar het woningcorporaties als Ymere toch ook om begonnen is.
Maar de droom is verkrot omdat het onderhoud al tientallen jaren op de lange baan wordt geschoven in afwachting van steeds weer nieuwe sloop- en renovatieplannen. In de film wordt pijnlijk duidelijk wat dat betekent voor de bewoners. Kinderen worden duizelig en met hoofdpijn wakker, mogelijk als gevolg van de hardnekkige schimmel in hun slaapkamers. De kinderen van huurder Angel halen op school ineens slechte cijfers wanneer ze in plaats van de beloofde twee weken maandenlang moeten uitwijken naar een wisselwoning.
Aan het verkeerde adres
Bij een gesprek over de film in FC Hyena belooft Ymeredirecteur Erik Gerritsen beterschap. Hij staat nu drieënhalf jaar aan het hoofd van Ymere, zegt hij, en hij is ‘op een macabere manier’ blij met de film. “De documentaire maakt aanschouwelijk wat de problemen zijn en die kunnen we gebruiken om ze op te lossen,” zegt hij. “Wat in dertig of veertig jaar verkeerd is gegaan, kan ik niet in drie jaar veranderen.”
Met zijn sympathie voor de Van der Pekbuurt zit het wel snor, zegt Gerritsen. Zowel in de film als in FC Hyena vertelt hij dat de buurt op zijn route ligt naar het werk. Dus hij fietst er elke dag doorheen. “Er gaat ook heel veel goed.”
Maar dat de problemen sinds het maken van de film levensgroot zijn gebleven, blijkt wel uit filmpjes die Van Velzen doorgestuurd heeft gekregen van een huurder. Voor de documentaire werden haar muren gefilmd, zwart van de schimmel. Zelf wilde ze niet in beeld. Een filmpje laat zien hoe het regenwater tijdens een stormachtige bui in juli door het plafond naar beneden gutste. Eenmaal aan de telefoon met haar huisbaas, kreeg ze te horen dat ze bij Ymere aan het verkeerde adres was.
In een opgenomen telefoongesprek werd ze doorverwezen naar een aannemer die voor de woningcorporatie de daken onderhoudt. In februari belde ze opnieuw omdat de cv-ketel kuren begon te krijgen. Ook toen kon ze niet bij Ymere terecht, maar bij het bedrijf dat voor de woningcorporatie het ketelonderhoud doet. Een oplossing bleef uit. Tijdens een volgend telefoontje in april had de cv de geest gegeven en zat haar gezin met vijf kinderen dagenlang zonder warm water.
Dat Ymere niet zelf het onderhoud doet in de door de corporatie verhuurde woningen speelt een centrale rol in de film. Huurdersvertegenwoordiger Bert Müssig karakteriseert Ymere als ‘een spinnenkop die niet meer weet wat zijn tentakels doen.’
De woningcorporatie heeft het werk uitbesteed aan zogeheten co-makers. Van Velzen spreekt van een ‘uitbestedingencircus’. “Continu dat afschuiven.” Huurders worden volgens haar van het kastje naar de muur gestuurd en het is lastig iets gedaan te krijgen. “Als huurder heb je geen de-klant-is-koningrelatie met zo’n co-maker.”
In een reactie erkent een woordvoerder van Ymere dat het bij de huurder uit de filmpjes niet goed is gegaan en dat de woningcorporatie daar met de co-maker over in gesprek gaat. Het dak is gerepareerd en de cv-ketel is vernieuwd, maar dat heeft allemaal veel te lang geduurd, zegt hij. “We kunnen huurders niet zo achterlaten, zonder warm water.”
Trauma’s en hoop
Het tekent Van Velzen dat ze ook na het afronden van de film betrokken blijft bij de huurders. Vorige week ging ze nog mee naar een gesprek met Ymere. “Ik trek aan de bel omdat ze er zelf niet doorheen komen.” In februari mailde ze Ymeredirecteur Gerritsen persoonlijk over de haperende cv bij het gezin. “Binnen een halve minuut had ik een reactie.”
De tweelingzussen beperken zich dus niet tot het registreren of het duiden van de situatie die zich afspeelt voor hun lens. “Zo zitten wij niet in de race,” zegt Femke. Ze zijn atypische filmmakers, zegt Ilse.
Ilse van Velzen, in het geval van deze film de producent, vertelt over verschillende films die de zussen in Afrika maakten en waar ze het ook nooit lieten bij het draaien van een documentaire. Een mobiele bioscoop met door hen getrainde operators trok door Congo om van dorp tot dorp hun film te vertonen over de verkrachtingen die tijdens burgeroorlogen werden ingezet als oorlogswapen. Zo werd laagdrempelig de boodschap verspreid dat het geen pas geeft om de slachtoffers met de nek aan te kijken. “Het is niet hun schuld.”
“Wat daar kan, kan hier ook,” zegt Ilse van Velzen. Ook hier is het de bedoeling om bewoners van vergelijkbare wijken op te zoeken in hun eigen omgeving en daar de film te vertonen. Of misschien komt het tot een digitaal platform waar huurders zelfgemaakte filmpjes kunnen uploaden. “Film is een fijn middel om het gesprek aan te gaan over pijnlijke problemen, zoals het verdwijnen van de menselijke maat in de volkshuisvesting,” zegt Femke van Velzen.
Een eerste vertoning in de Van der Pekbuurt draaide alvast uit op een emotionele bijeenkomst. Bewoners kwamen hun trauma’s onder ogen, zegt Femke van Velzen. “Ze zitten al jaren in de ****.” Tegelijk biedt de film hoop, omdat die laat zien hoe het protest op gang komt vanuit de buurt, die eerder wist te voorkomen dat de woningen werden gesloopt. “Zo’n gevoel van: met elkaar kun je veel bereiken. Het is hard werken, maar dat is de enige manier.”
Spannend is het wel, zo’n film maken over de buurt waar je woont. “In je eigen achtertuin.” De zussen zijn er drie jaar mee bezig geweest. “De gemeente vroeg nog waarom zij geen rol heeft in de film.” Maar juist dat typeert de bestuurlijke onmacht in de buurt, volgens Ilse van Velzen. “Zij was niet aanwezig.”
NPO Doc: De verkrotte droom, NPO2, donderdag 1 mei, 22.20 uur.
Verzonden vanuit Outlook voor iOS
https://npo.nl/start/video/npo-doc-de-verkrotte-droom
De verkrotte droom
Do 1 mei•1u 2m•
Wat als je huis geen thuis meer is, maar een bureaucratische nachtmerrie? De bewoners in de Amsterdamse Van der Pekbuurt vechten voor een eerlijke en duurzame renovatie van hun geliefde arbeiderswijk. De huizen piepen en kraken, schimmel tiert welig en het is voor de bewoners bij achterstallig onderhoud nauwelijks mogelijk om iets gedaan te krijgen. Kostenbesparingen krijgen voorrang, waardoor de renovatieplannen steeds verder worden uitgekleed. Lukt het de Van der Pekkers om een eerlijke en duurzame renovatie af te dwingen?
De Van der Pekbuurt in Noord is ‘een verkrotte droom’ volgens de documentaire van de tweelingzussen Femke en Ilse van Velzen, die donderdag op NPO2 wordt uitgezonden. Kwetsbare huurders worden van het kastje naar de muur gestuurd.
Amsterdam moet zich schamen!” roept een bewoner van de Van der Pekbuurt door de bioscoopzaal in filmhuis FC Hyena. Met pijn in zijn buik heeft hij zojuist in de documentaire De verkrotte droom gezien hoe de huurders in zijn buurt in Amsterdam-Noord erbij zitten. Zijn voor een kapitaal van Ymere overgenomen koopwoning is pico bello, zegt hij, en een wereld van verschil met de schimmelproblemen, tocht en lekkages bij de huurders van de woningcorporatie.
Regisseur Femke van Velzen (44) verhuisde zeven jaar geleden naar de buurt en ook zij herkent het wrange contrast met de huurwoningen. Haar koopappartement is compleet gerenoveerd met een nieuwe fundering, een nieuwe trap en goede isolatie. “Dus het kan gewoon.”
Met haar tweelingzus Ilse maakte ze een documentaire over de Van der Pekbuurt en die wordt donderdag uitgezonden op NPO2. De zussen produceren en regisseren al sinds 2002 documentaires en het aankaarten van onrecht is daarbij hun motor, zeggen ze. Maar waar ze eerder vooral filmden in Afrika, vonden ze hun brandstof dit keer dicht bij huis in Amsterdam-Noord. “Als huurder ben je een speelbal en mag je blij zijn dat je een woning hebt.”
Slechte cijfers op school
Hun film begint met prachtige dronebeelden van het ruim honderd jaar oude tuindorp. De buurt was de droom van architect Jan Ernst Van der Pek (1865-1919) en zijn vrouw, de sociaal bewogen volkshuisvestingspionier Louise Went (1865-1951), die in de film wordt opgevoerd als verteller van het verhaal over de buurt. En over de achterliggende idealen, waar het woningcorporaties als Ymere toch ook om begonnen is.
Maar de droom is verkrot omdat het onderhoud al tientallen jaren op de lange baan wordt geschoven in afwachting van steeds weer nieuwe sloop- en renovatieplannen. In de film wordt pijnlijk duidelijk wat dat betekent voor de bewoners. Kinderen worden duizelig en met hoofdpijn wakker, mogelijk als gevolg van de hardnekkige schimmel in hun slaapkamers. De kinderen van huurder Angel halen op school ineens slechte cijfers wanneer ze in plaats van de beloofde twee weken maandenlang moeten uitwijken naar een wisselwoning.
Aan het verkeerde adres
Bij een gesprek over de film in FC Hyena belooft Ymeredirecteur Erik Gerritsen beterschap. Hij staat nu drieënhalf jaar aan het hoofd van Ymere, zegt hij, en hij is ‘op een macabere manier’ blij met de film. “De documentaire maakt aanschouwelijk wat de problemen zijn en die kunnen we gebruiken om ze op te lossen,” zegt hij. “Wat in dertig of veertig jaar verkeerd is gegaan, kan ik niet in drie jaar veranderen.”
Met zijn sympathie voor de Van der Pekbuurt zit het wel snor, zegt Gerritsen. Zowel in de film als in FC Hyena vertelt hij dat de buurt op zijn route ligt naar het werk. Dus hij fietst er elke dag doorheen. “Er gaat ook heel veel goed.”
Maar dat de problemen sinds het maken van de film levensgroot zijn gebleven, blijkt wel uit filmpjes die Van Velzen doorgestuurd heeft gekregen van een huurder. Voor de documentaire werden haar muren gefilmd, zwart van de schimmel. Zelf wilde ze niet in beeld. Een filmpje laat zien hoe het regenwater tijdens een stormachtige bui in juli door het plafond naar beneden gutste. Eenmaal aan de telefoon met haar huisbaas, kreeg ze te horen dat ze bij Ymere aan het verkeerde adres was.
In een opgenomen telefoongesprek werd ze doorverwezen naar een aannemer die voor de woningcorporatie de daken onderhoudt. In februari belde ze opnieuw omdat de cv-ketel kuren begon te krijgen. Ook toen kon ze niet bij Ymere terecht, maar bij het bedrijf dat voor de woningcorporatie het ketelonderhoud doet. Een oplossing bleef uit. Tijdens een volgend telefoontje in april had de cv de geest gegeven en zat haar gezin met vijf kinderen dagenlang zonder warm water.
Dat Ymere niet zelf het onderhoud doet in de door de corporatie verhuurde woningen speelt een centrale rol in de film. Huurdersvertegenwoordiger Bert Müssig karakteriseert Ymere als ‘een spinnenkop die niet meer weet wat zijn tentakels doen.’
De woningcorporatie heeft het werk uitbesteed aan zogeheten co-makers. Van Velzen spreekt van een ‘uitbestedingencircus’. “Continu dat afschuiven.” Huurders worden volgens haar van het kastje naar de muur gestuurd en het is lastig iets gedaan te krijgen. “Als huurder heb je geen de-klant-is-koningrelatie met zo’n co-maker.”
In een reactie erkent een woordvoerder van Ymere dat het bij de huurder uit de filmpjes niet goed is gegaan en dat de woningcorporatie daar met de co-maker over in gesprek gaat. Het dak is gerepareerd en de cv-ketel is vernieuwd, maar dat heeft allemaal veel te lang geduurd, zegt hij. “We kunnen huurders niet zo achterlaten, zonder warm water.”
Trauma’s en hoop
Het tekent Van Velzen dat ze ook na het afronden van de film betrokken blijft bij de huurders. Vorige week ging ze nog mee naar een gesprek met Ymere. “Ik trek aan de bel omdat ze er zelf niet doorheen komen.” In februari mailde ze Ymeredirecteur Gerritsen persoonlijk over de haperende cv bij het gezin. “Binnen een halve minuut had ik een reactie.”
De tweelingzussen beperken zich dus niet tot het registreren of het duiden van de situatie die zich afspeelt voor hun lens. “Zo zitten wij niet in de race,” zegt Femke. Ze zijn atypische filmmakers, zegt Ilse.
Ilse van Velzen, in het geval van deze film de producent, vertelt over verschillende films die de zussen in Afrika maakten en waar ze het ook nooit lieten bij het draaien van een documentaire. Een mobiele bioscoop met door hen getrainde operators trok door Congo om van dorp tot dorp hun film te vertonen over de verkrachtingen die tijdens burgeroorlogen werden ingezet als oorlogswapen. Zo werd laagdrempelig de boodschap verspreid dat het geen pas geeft om de slachtoffers met de nek aan te kijken. “Het is niet hun schuld.”
“Wat daar kan, kan hier ook,” zegt Ilse van Velzen. Ook hier is het de bedoeling om bewoners van vergelijkbare wijken op te zoeken in hun eigen omgeving en daar de film te vertonen. Of misschien komt het tot een digitaal platform waar huurders zelfgemaakte filmpjes kunnen uploaden. “Film is een fijn middel om het gesprek aan te gaan over pijnlijke problemen, zoals het verdwijnen van de menselijke maat in de volkshuisvesting,” zegt Femke van Velzen.
Een eerste vertoning in de Van der Pekbuurt draaide alvast uit op een emotionele bijeenkomst. Bewoners kwamen hun trauma’s onder ogen, zegt Femke van Velzen. “Ze zitten al jaren in de shit.” Tegelijk biedt de film hoop, omdat die laat zien hoe het protest op gang komt vanuit de buurt, die eerder wist te voorkomen dat de woningen werden gesloopt. “Zo’n gevoel van: met elkaar kun je veel bereiken. Het is hard werken, maar dat is de enige manier.”
Spannend is het wel, zo’n film maken over de buurt waar je woont. “In je eigen achtertuin.” De zussen zijn er drie jaar mee bezig geweest. “De gemeente vroeg nog waarom zij geen rol heeft in de film.” Maar juist dat typeert de bestuurlijke onmacht in de buurt, volgens Ilse van Velzen. “Zij was niet aanwezig.”
NPO Doc: De verkrotte droom, NPO2, donderdag 1 mei, 22.20 uur.
Verzonden vanuit Outlook voor iOS
English
Arabic
French
Spanish
Portuguese
Deutsch
Dutch
Italiano
Russian
Romaian
Portuguese (Brazil)
Greek